P2PA

Teatr Polskiej Opery Królewskiej

Typ: Użyteczność publiczna
Rok: 2023
Lokalizacja: Warszawa
Powierzchnia: 13 500 m²
Inwestor: Polska Opera Królewska

David Chipperfield Architects Berlin we współpracy z P2PA

David Chipperfield Architects

Partnerzy 

David Chipperfield, Martin Reichert, Alexander Schwarz (Architekt prowadzący)

 

Zespół projektowy                         

Hubert Pawela 

 

P2PA

 

Zespół konkursowy                   

Łukasz Kaczmarek, Maciej Marszał, Jakub Podgórski, Maciej Popławski

 

Wizualizacje

Piotr Banak

 

We współpracy z

 

Konsultacje z zakresu akustyki

Kahle Acoustics

 

Architektura krajobrazu

Wirtz International Landscape Architects, Schoten 

 

 

 

W swoim wzajemnym oddziaływaniu natura i architektura w Łazienkach Królewskich jawią się jako krajobraz idealny, łączący w sobie to, co apollińskie z tym co dionizyjskie. Proste struktury budynków pawilonowych pełne są palladiańskiej regularności. Rozciągają się w krajobrazie, który w swoim romantycznym bogactwie stanowi kontrapunkt dla klasycznego, oświeceniowego porządku architektury.

Naturalny i zarazem prosty obraz budynków zanurzonych w idyllicznym krajobrazie, wykazuje wyrafinowanie i kunszt, który sprawia, że miejsce w swej całości jest królewskie. Całe otoczenie Parku Łazienkowskiego posiada niezwykle wysoką rangę. W ten sposób parter, z jego bezpośrednim połączeniem z poziomem parku, sam w sobie staje się już piano nobile, a zarazem lokalizacją pierwszego poziomu sali teatralno-operowej.

Główne wejście do opery, umieszczone na równi z poziomem Parku Łazienkowskiego, zwrócone jest na południe w stronę Pałacu na Wyspie, którego oś symetrii stanowi oś kompozycji nowo projektowanego budynku. Zgodnie z zasadami romantycznego ogrodu krajobrazowego relacja ścieżek między obydwoma budynkami jest swobodna i rezygnuje z osiowości. Idąc od ulicy Agrykola, nowo projektowany budynek jawi się na polanie za XVIII-wiecznym Ermitażem.

W dalszej części, nawiązując do parteru ogrodowego przed Starą Oranżerią, ogród formalny nowo projektowanej opery tworzy naturalny teatr, który wykorzystuje boczną kieszeń sceny głównej jako scenę letnią. Funkcje zlokalizowane na poziomie parteru, takie jak kawiarnia, bar i kantyna dla artystów, animują wschodnią i zachodnią stronę budynku, łącząc go z Parkiem Łazienkowskim, natomiast wejście dla artystów i obszar dostaw znajdują się w północnej części obiektu.

Wyraźna kompozycja budynku odzwierciedla proporcje innych obiektów pawilonowych Łazienek Królewskich. Jego dwie ortogonalne osie symetrii odnoszą się zaś do obecnego w Łazienkach klasycznego porządku palladiańskiego.

Centralna przestrzeń sceniczna wykonana jest z betonu. Wokół niej zastosowano konstrukcję drewnianą. Budynek jawi się w ten sposób prostym w duchu klasycyzmu, gdyż jego wygląd i konstrukcja harmonijnie się komplementują. Jasna, drewniana struktura podkreśla pawilonowy charakter budynku i w wysokim stopniu spełnia aspekty zrównoważonego rozwoju.

 

 

Sercem obiektu jest sala operowo-teatralna, która niczym instrument muzyczny umieszczona jest wewnątrz drewnianej konstrukcji. Szerokość widowni w obrębie parkietu oraz dystans pomiędzy dwoma balkonami odpowiadają szerokości otwarcia scenicznego. Z jednej strony tworzy to bardzo bezpośrednią i intymną relację między sceną a widownią, a z drugiej wzmacnia odczuwanie obecności innych gości w obrębie widowni. W ten sposób przestrzeń celebruje wydarzenie na żywo, w którym zarówno wykonawcy, jak i publiczność stają się wspólnotą, świadkami szczególnego doświadczenia muzyczno-teatralnego.

Kameralność sali podkreślają szlachetne forniry wypukłych paneli ściennych, tworzących akustyczną okładzinę ścian i sufitu. Aby powiększyć akustycznie efektywną objętość sali, w przestrzeni widowni za smukłym rzędem drewnianych kolumn, zintegrowano strefę cyrkulacji. W ten sposób balkony widowni „obmywane“ są przez dźwięk. Aby wzmocnić i uwiarygodnić odbiór dzieł pochodzących jeszcze sprzed XIX wieku, portal sceniczny został podwyższony do 8 m, podobnie jak w przypadku sceny w Teatrze Stanisławowskim, aby nie przypominał zanadto formatu kinowego. Żelazna kurtyna sceny będzie w związku z tym wykonana w dwóch częściach, aby nie wpłynęło to na wysokość wieży scenicznej.

Możliwości techniczne sceny w połączeniu z intymnością sali i holistycznym doświadczeniem miejsca, jego krajobrazu i architektury, pozwalają na stworzenie niemal idealnego i natychmiastowego wydarzenia artystycznego.